Ontwerp begraafplaats en realisatie van urnenmuur, urnengraven en strooiveld op de begraafplaats in Langezwaag naast de Mattheuskerk in Zuidoost Friesland
.
.
Bijzondere kunst in opdracht van de kerkenraad Langezwaag om een ontwerp te mogen bedenken en te realiseren voor de begraafplaats. Al een aantal jaren speelde in Langezwaag de wens om de begraafplaats uit te breiden met een urnenmuur. Een complex vraagstuk want hoe pas je dit op een respectvolle manier in zonder het aanzien van deze begraafplaats aan te tasten en dienend naar de gebruiker toe?
.
.
Tijdens het project Haren in de Wind (2018) realiseerde ik mij hoeveel schoonheid onze begraafplaats in zich heeft. Een plek om tot rust te komen of mijmerend rond te wandelen te midden van al die verschillende levensverhalen en geschiedenissen. Een groene oase waar alles met zorg en aandacht is ingericht.
.
.
Mijn aanbod om eens te kijken hoe één en ander zou kunnen werd van harte ondersteund. Na gedegen urnenmuur onderzoek, werkbezoeken diverse begraafplaatsen èn geïnspireerd door de opvallende vorm van de middenstrook op de begraafplaats – waar ten tijde van Haren in de Wind ruim 100 gouden paardjes stonden – viel alles samen.
.
.
Ontwerp begraafplaats met urnenmuren, urnengraven en strooiveld
Door het spiegelen van de middenstrook naar het nog ‘ongebruikte’ gedeelte van de begraafplaats ontstaat er een logische uitbreiding van – strooiveld, – urnengraven en – urnenmuren.
De urnenmuren sluiten zoveel mogelijk aan bij de bouw van de Mattheuskerk door gebruik van de dezelfde soort baksteen en metselverband.
Tegelijkertijd creëert dit ontwerp een harmonieuze verbinding tussen de gebogen ronde vormen in het padenpatroon (oude gedeelte) en de rechthoekige inrichting (vanaf de zestiger jaren). Deze samensmelting van de verschillende lijnen tot één geheel zorgt voor een rustiger en ruimtelijker aanzicht van de begraafplaats.
.
.
Urnenmuur geïnspireerd op de bouw en uitstraling van de Mattheuskerk
Twee urnenmuren staan in een ‘boog’ van drie die de gespiegelde voortzetting is van de middenstrook op de begraafplaats. De derde urnenmuur is op dit moment in gebruik als zitbankje.
.
.
Mijn uitdaging voor de urnenmuur was om deze zoveel mogelijk aan te laten sluiten bij de bouw van de naastgelegen Mattheuskerk voor een meer unieke uitstraling. Vandaar dat de urnenmuren geheel opgemetseld zijn in hetzelfde metselverband en met dezelfde soort baksteen. Met de twee steunberen aan beide kanten van de urnenmuur en de dieper gelegen en verspringende urnennissen is een levendige uitstraling gecreëerd. Door deze verbinding met de Mattheuskerk passen deze urnenmuren hier wonderwel.
.
.
Omdat de urnen nissen te klein zijn voor een ronding met een mooie rollaag erboven heb ik gekozen voor een ‘kroontje’ als een ‘abstracte’ verwijzing naar de raampartijen in de kerkmuur.
.
.
Urnengraven geïnspireerd op de al aanwezige urnengraven
In lijn met de urnenmuren zijn urnengraven gecreëerd. Deze rij vormt de voortzetting van de rij met bestaande urnengraven die daar haaks op staat en onderdeel is van het in de jaren zestig aangelegde rechthoekige deel van de begraafplaats. De urnengraven zijn in dezelfde vorm uitgevoerd zoals die nu wordt toegepast op de begraafplaats.
.
.
Strooiveld – Struifjild – op de begraafplaats
De overgebleven ruimte is een perfecte locatie voor een strooiveld of struifjild (Fries). Voor samenhang met de urnenmuren, urnengraven en openheid heb ik opnieuw voor een steensoort gekozen. Nu voor eeuwenoude zwerfkeien die vanwege hun natuurlijke en intrigerende uitstraling ook verhalen over geschiedenissen en levensreizen.
.
.
Een mooie respectvolle bestemming voor deze 59 aardse stenen die ik als een ketting rondom het strooiveld heb gedrapeerd. Als subtiele verwijzing naar de rozenkrans die uit 59 kralen bestaat.
.
..
Verbinding creëren op begraafplaatsen vanuit kunst en harmonie
In het bijzonder zou ik meer willen betekenen voor begraafplaatsen en dan met name het ontwerp en inpassing van een urnenmuur.
.
Dit is kunst op de meest dienstbare en dankbare manier naar heel verschillende mensen brengen.
.
En tegelijkertijd een uitdaging om in harmonie met wat er al is in te passen. Daaraan bijdragen zou ik heel mooi vinden.
.
.
Spreekt dit u aan?
Neem dan geheel vrijblijvend contact met mij op
.
.
Materialen urnenmuur en afmeting
Urnenmuur: Baksteen (rood Rustiek getrommeld wf).
Urnennis: Onderblad met vensterbankje (Impala graniet, gepolijst) en gedenkplaat urnenmuur (Impala graniet, gezoet).
Muurafdekker: Grijs beton.
Afmeting: 3,20 m lang, 0,75 m breed en 2,20 m hoog met twaalf urnen nissen, zes aan elke kant.
..
Urnengraven: Omlijnd met palissaden (roodbruin) met in het midden een taxushaag met op elke hoek een ronde taxus.
.
Strooiveld: 59 grote en kleine zwerfkeien afkomstig uit een aantal weilanden in Siegerswoude.
.
Werkproces uitbreiding begraafplaats
Voorjaar 2020 heeft de kerkenraad van Langezwaag ingestemd met mijn ontwerp voor deze uitbreiding. Sindsdien hebben er verschillende veranderingen op de begraafplaats, ongeveer waar Haren in de Wind (2018) stond, plaats gevonden.
.
.
Zo verdween een gedeelte van de beukenhaag, kwam er een grote kraan voor het verwijderen van de stobben en graszoden en verscheen er een soort tekening van lijnen en vormen op de schoongemaakte grond. Gestaag kreeg elke lijn en vorm betekenis; de twee rijen met urnengraven en/of kindergraven en het strooiveld werden zichtbaar met een mooi schelpenpad ertussen. Tegelijkertijd werden de urnenmuren opgemetseld en groeide gestaag tot de vastgestelde hoogte volgens de gemaakte bouwtekening. Met een bijzonder zitbankje.
.
.
Op 7 mei 2021 zijn de urnenmuren opgeleverd en is voor een groot gedeelte de rest van het ontwerp gerealiseerd. Naar volle tevredenheid van de kerkenraad; ‘Jij hebt vakwerk afgeleverd’ en alle lof van de gebruikers en andere betrokkenen.
.
.
Met dank aan de opdrachtgever kerkenraad van Langezwaag en alle betrokken vakmensen, Jouke Brouwer i.s.m. Jaap Flapper (bouwen urnenmuren en zitbankje), Johan de Jong (bouwtekening urnenmuur), Gooitzen van der Spoel (diverse werkzaamheden) en Bennie Arends (groenvoorziening), voor de realisatie van dit ontwerp.
.
Ingang begraafplaats Langezwaag op een vroege zomerochtend met de middenstrook die als inspiratie diende voor de uitbreiding met urnenmuren, urnengraven en strooiveldje.