Kunstwerk glas Dam Jaarsma
Gedicht ‘Allinne’ van Dam Jaarsma op glas van 1.80 bij 1 meter voor de Groene toren in Eastermar
.
.
Een kunstwerk van glas, met het gedicht Allinne van Dam Jaarsma – als eerbetoon aan deze Friese volksverhalenverzamelaar – is geplaatst bij de Groene Toren in Eastermar.
.
.
Dam Jaarsma legde bijna 17.000 volksverhalen vast uit de streek rond zijn woonplaats Eastermar (Oostermeer). Hij was niet alleen predikant en volksverhalenverzamelaar maar ook een inspirerende levensdenker. Met oog en begrip voor de vele wegen die het leven kan nemen. Zijn boodschap was helder: het leven volgt zijn eigen koers maar jij bepaalt hoe je ermee omgaat.
.
.
Daarom koos ik voor glas
Glas symboliseert openheid en transparantie waar het leven om ons heen vrij doorheen stroomt, zonder beperkingen of grenzen. Die vrijheid van mogelijkheden is precies wat ik met dit ontwerp wil laten zien en staat symbool voor de levenshouding van Dam Jaarsma. De vorm toont een opgaande lijn van hoop -kijk omhoog en je voelt ruimte!
.
.
Gedicht op glas bij de Groene toren in Eastermar
Op deze bijzondere locatie voor de Groene toren, onder een grote boom, omringd door groen en schaduw, dacht ik meteen aan melkachtig glas met groene letters. Iets dat licht vangt en uitstraalt. Een subtiel kunstwerk dat opgaat in de omgeving maar toch zijn eigen aanwezigheid heeft.
.
.
Tijdens het ontwerpproces bleek dit satijnglas te kostbaar en bovendien ongeschikt voor buiten. Veiligheidsglas was de enige optie, zeker bij een formaat van 1,80 meter hoog. Gelukkig biedt dit glas een vergelijkbare uitstraling.
.
.
Door een combinatie van zandstralen en transparante letters ontstaat een poederachtig uitstraling die de lichte, ijle sfeer versterkt die ik voor ogen had. Als het zonlicht het kunstwerk raakt, lijkt het gedicht te zweven. Feeëriek in het licht, mysterieus of zelfs spookachtig in de schaduw.
.
.
Hoekig, als het leven zelf
De vorm van het glas is bewust hoekig – geïnspireerd op de indringende woorden en scherpe zinnen in het gedicht. Het leven is immers ook niet altijd rond of zacht maar kan soms hoekig zijn.
.
.
Tegelijkertijd verwijzen de contouren van het glas subtiel naar de vormen van het achterliggende baarhuisje en de Groene toren. Zo gaat het kunstwerk harmonieus op in de omgeving én versterkt het de boodschap die het uitdraagt.
.
.
Magische momenten met Dam Jaarsma
De Stichting Dam Jaarsma benaderde mij met het verzoek om een drager te ontwerpen voor het gedicht ‘Allinne’ van Dam Jaarsma. Een eervolle opdracht. Door de inbreng en samenwerking met vakmensen en betrokkenen kreeg het oorspronkelijke idee precies de vorm en uitstraling die ik intuïtief voor ogen had. Met veel genoegen kijk ik terug op dit ontwerpproces met dank aan:
.
Iris Rusz en Willem van der Gang, Stichting Dam Jaarsma
.
Durkje Verbeek, Gemeente Achtkarspelen
.
Bennie Hoekstra en anderen, Glashandel en glasbewerking Hoekstra
.
.
ALLINNE
Dû moatst allinne libje freon,
Omdatstû minske bist.
Dû hast in wiif, dû haste bern,
Mar der is nimmen dy’t dy ken.
Allinne giest dyn ienlik paad,
Fan miich en maten skaat.
.
Dû moatst allinne stride, freon,
Omdatstû minske bist.
Fret oan dyn siele in fertriet,
Der is net ien dy’t dit ferstiet,
Want it geheimste fan dyn hert
Ferriedstû nimmen net.
.
Dû moatst allinne stjerre, freon,
Omdatstû minske bist.
Wat djip yn dy ferhoalen lei
– O bitter liet – dû nimst it mei,
Oant datstû komst foar Ien te stean
Dy’t giet oer wurk en lean –
.
Dam Jaarsma
.
.
.
Onthulling
Tijdens de onthulling op vrijdag 4 april door wethouder Tytsy Willemsma van Tytsjerksteradiel, onder een strakblauwe hemel, bleek dat de tekst op het glas soms moeilijk leesbaar is.
.
.
Maar juist dát is de charme van glas. Doordat het leven zich er zo zichtbaar doorheen afspeelt, verandert wat je ziet telkens opnieuw – afhankelijk van waar je staat, hoe het licht erop valt of wat het weer die dag doet. Soms is de tekst onleesbaar, soms slechts gedeeltelijk zichtbaar en soms schittert hij je ineens volledig tegemoet.
.
.
De gelaagdheid van het gedicht draagt bij aan die beleving. Het is aannemelijk dat Dam Jaarsma er eindeloos aan geschaafd heeft – elke regel, elk woord zorgvuldig afgewogen.
.
.
Daarom mag je als bezoeker moeite doen om het gedicht te lezen. Misschien kom je het op precies het juiste moment tegen en heb je dan genoeg aan één woord. Een volgende keer lees je wat meer. En misschien – op een andere dag – openbaart zich het hele gedicht aan je.
.
.
Dat is de schoonheid van het leven. En van jou. Maar onthoud één ding: de volledige tekst is er altijd – zelfs als je hem niet meteen kunt zien.
.
.
Wietske Lycklama à Nijeholt, 4 april 2025
In de media
Bezoek de Groene Toren (Torenlaan 11, Eastermar) en ervaar zelf de magie van dit bijzondere gedicht en kunstwerk.
.
Fernijde fyts- en kuierrûte ‘Sagen jagen troch de Fryske Walden’, 09-04-2025, infopagina gemeente Achtkarspelen in De Feanster.
..
Sagen jagen troch de Fryske Wâlden, 07-04-2025 door Actief online.
.
Fietstocht door de Friese Wouden brengt brengt volksverhalen tot leven, 05-04-2025 door RTV NOF.
.
.
.
.
.
Zelf een kunstwerk in glas realiseren?
.
Ben je geïnspireerd geraakt en wil je ook een kunstwerk van glas in de openbare ruimte realiseren?
.
.
Neem gerust contact met mij op:
.
06 1507 1142
.
.
.
.
.
.